Raporty IFJ PAN (IFJ PAN Reports)
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing by Issue Date
Now showing 1 - 20 of 159
Results Per Page
Sort Options
Item Analiza materiałów biomedycznych wybranymi metodami spektroskopowymi(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Kwiatek, Wojciech M.Rozwój analitycznych metod fizycznych wykorzystujących cząstki naładowane oraz promieniowanie synchrotronowe pozwolił na zastosowanie ich w wielu dziedzinach nauki, a w szczególności w biologii i medycynie. Zastosowanie tych metod umożliwia prowadzenie badań w mikro obszarach tkanek, a nawet w pojedynczych komórkach. Z końcem dwudziestego wieku nastąpił znaczny rozwój metod, dzięki którym można prowadzić jednoczesną analizę składu pierwiastkowego oraz stopnia utlenienia metali występujących w materiałach biologicznych na poziomie śladowym. Ciągła potrzeba prowadzenia prac badawczych z zakresu diagnostyki medycznej staje się inspiracją do rozwoju metod, za pomocą których będzie można odpowiedzieć na nurtujące środowisko medyczne pytania dotyczące: etiologii powstawania chorób, możliwości ich wczesnego diagnozowania, zapobiegania i leczenia. Aby móc udzielić odpowiedzi na wiele pytań z tego zakresu wciąż jeszcze muszą być prowadzone prace badawcze przez wiele środowisk naukowych współpracujących ze sobą. W pracach tych szczególne znaczenia przypada właśnie fizyce, która dysponuje specyficznymi metodami pozwalającymi na prowadzenie badań w mikro a nawet nano obszarach. Pierwiastki śladowe odgrywające ważną rolę w organizmie człowieka są częstym obiektem badań. Istotnym jest poznanie składu chemicznego oraz stężeń pierwiastków śladowych występujących w poszczególnych narządach, tkankach, i komórkach. Przedstawiona rozprawa habilitacyjna dotyczy badań materiałów biomedycznych pobranych od pacjentów ze schorzeniami układu moczowego. Badany materiał to: kamienie nerkowe, tkanki nerek i prostaty. Zaprezentowane wyniki pomiarowe dotyczą stosowania różnorodnych fizycznych metod analitycznych, do których można zaliczyć: PIXE (Proton Induced X-ray Emission), AAS (Atomic Absorptopn Spectroscopy), R(E)BS (Rutherford (Elastic) BackScattering), XRF (X-Ray Fluorescence), TRXRF (Total Reflection X-Ray Fluorescence), SRIXE (Synchrotron Radiation Induced X-ray Emission), FTIR (Fourier Transform InfraRed), oraz XANES (X-ray Absorption Near Edge Structure). Niektóre metody fizyczne stały się konkurencyjnymi do metod chemicznych z uwagi na możliwość prowadzenia badań i analiz materiałów biologicznych nie powodując ich destrukcji. Możliwość jednoczesnego pomiaru badanych związków i zachowania struktury tkanek stanowi główną zaletę wielu metod fizycznych i daje szereg możliwości przeprowadzania różnorodnych analiz na tym samym materiale badawczym. Ważnym aspektem tych możliwości jest wzajemne wspieranie rozwijających się metod diagnostycznych wynikami badań podstawowych jakie oferują te metody.Item Influence of the water content in rock on the thermal neutron diffusion and diffusion cooling coefficients (by Monte Carlo simulations). II: – Quartz(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Drozdowicz, Krzysztof; Krynicka, Ewa; Dąbrowska, JoannaThe dependence of the thermal neutron diffusion parameters on the water content w in quartz, SiO2, has been studied by means of Monte Carlo simulations of the pulsed neutron experiments for a number of series of samples. The density-removed diffusion cooling coefficient CM varies hyperbolically between 39 400 000 and 4940 cm4s–1(g/cm3)3 at the water content in the full range 0 ≤ w ≤.1. The obtained function CM(w) is compared with the analogous dependence for moisturized dolomite.Item Feasibility study of experimental detection of the hydrogen content in rock material by a pulsed neutron method(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Drozdowicz, Krzysztof; Drabina, Andrzej; Dąbrowska, Joanna; Gabańska, Barbara; Igielski, Andrzej; Janik, Władysław; Krynicka, Ewa; Kurowski, Arkadiusz; Wiącek, Urszula; Woźnicka, UrszulaTheoretical principles of a pulsed neutron method to measure the water or hydrogen content in a rock material have been tested on the experimental set-up at the fast neutron generator in the INP. The time decay constant of the thermal neutron flux in the samples has been measured as a function of the hydrogen content. Dry crumbled granite has been used as a rock sample. The hydrogen content has varied due to addition of a defined amount of polyethylene (0 to 20 %). A few arrangements (neutron source + sample) have been tried. A dedicated pulsed thermal neutron source has been designed and built. The measuring set-up has been chosen for a final elaboration of the method.Item Laser measurement of the LAT detector displacement(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Wierba, Wojciech; Zachorowski, Jerzy; Oliwa, KrzysztofThe LAT (Low Angle Tagger) detector is the component of the proposed detector for meas-urement of the events produced in high energy e+ e- collisions at proposed TESLA collider. In this paper we discuss the possible solutions for the positioning of the LAT electron detector by optical method. The first results of the displacement measurement using a laser beam and a charge-coupled-device sensor are described. The measurements were performed on a proof-of-principle basis with a low cost web camera and achieved the accuracy of about 1 μm.Item Correlation between Measurements and Monte-Carlo Calculations for the NNTE Logging-Tool(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Drabina, Andrzej; Zorski, Tomasz; Woźnicka, UrszulaA correlation between Monte-Carlo simulations of the NNTE geophysical neutron logging-tool response and measurements made on the rock blocks at the calibration facility in Zielona Góra (Poland) has been examined. The NNTE tool is a recent achievement of Polish geophysicists. It is equipped with a neutron source and three detectors. The tool is designed to measure the thermal neutron absorption cross-section of geological formations in situ. The computer modelling is intended to complete the calibration measurements with simulated experiments in complicated borehole situations. A good correspondence between the simulated and real experiments is obvious demand. The simulations have been performed using the MCNP4C computer code. In the first approach elemental compositions of block rock matrices have been taken directly from the results of a chemical analysis. In the second approach boron B-10 has been added to the elemental compositions of rocks to compensate the difference between their absorption cross-section calculated from the elemental compositions and those known from the laboratory measurements. The very good agreement has been obtained between results of calculations and measurements. The high correlation creates the basis for further research on the influence of absorption cross-section of geological formation on the NNTE tool response.Item Otrzymywanie astatu At-211 do preparatyki cienkich źródeł metodą Langmuira-Blodgett(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Wąs, Bogdan; Bartyzel, Mirosław; Kłos, MałgorzataDzięki dynamicznemu rozwojowi biologii molekularnej można mieć nadzieję, że już wkrótce zostaną opracowane radiofarmaceutyki precyzyjnie docierające do chorej komórki. Niezależnie od tego prowadzone są intensywne badania mikrodozymetryczne na poziomie pojedynczej komórki [1]. W pracach takich bardzo często wykorzystywany jest układ badawczy, w którym na warstwę złożoną z żywych komórek oddziałuje promieniowanie radioizotopu znajdującego się w cienkim planarnym źródle [2]. Wśród najbardziej obiecujących radioizotopów α promieniotwórczych, znalazł się astat-211 [3]. Radioizotop ten otrzymywano w IFJ na początku lat 90-tych przez bombardowanie tarczy wykonanej z tlenku bizmutu Bi2O3 cząstkami alfa o energii 25-27 MeV [4]. Aktywacje przeprowadzano wtedy w cyklotronie U-120 wyprowadzoną wiazką czastek. W obecnych warunkach, wykorzystanie wiązki wewnętrznej w nowym cyklotronie AIC – 144 spowodowało konieczność zastosowania tarczy metalicznej oraz budowy nowej aparatury do wydzielania chemicznego. Osobnym problemem było otrzymanie astatu w formie, która umożliwiłaby jego dalsze zastosowanie w preparatyce cienkich planarnych źródeł metodą Langmuira-Blodgett [5]. Do tego celu zastosowano pułapkę kriogeniczną z sorpcją wydzielonego astatu w temperaturze 220 K. Filmami Langmuira nazywane są najczęściej monomolekularne warstwy aktywnych powierzchniowo związków organicznych, znajdujących się na granicy rozdziału faz: ciekłej (zwykle woda) i gazowej (zwykle powietrze). Takie filmy przeniesione na powierzchnię ciała stałego, dające mono lub wielo molekularne warstwy nazywane są filmami Langmuira-Blodgett. Zaletą tych filmów jest to, że przy zachowaniu wysokiego stopnia uporządkowania warstw i kontrolowanej grubości (zwykłe około 2,5 nm lub wielokrotność tej wartości) wykazują także dużą jednorodność. Tematyce własności i zastosowań filmów Langmuira-Blodgett poświęcono szereg monografii np. [6]. Na ten temat ukazują się rocznie setki publikacji.Item Wielokanałowy przedwzmacniacz ładunkowy dla detektorów krzemowych(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Czech, Bronisław; Sobolew, J.G.; Smirnov, V.I.; Skwirczyńska, IrenaUzyskanie pełnej informacji o zderzeniach jądro-jądro przy wysokich energiach wymaga detekcji emitowanych fragmentów w pełnym zakresie kąta bryłowego 4π. W tym celu buduje się urządzenia, złożone z dużej liczby detektorów, co pozwala na pełną detekcję i identyfikację emitowanych cząstek. Przetworzenie tak dużej ilości danych wymaga użycia zintegrowanych i małogabarytowych elementów. Opisany poniżej wielokanałowy przedwzmacniacz ładunkowy dla detektorów półprzewodnikowych jest jedną z podstawowych części takiego systemu. Został on zaprojektowany do detekcji lekkich jonów Z = 1–18 w szerokim zakresie energii 50–450 MeV/nukleon.Item Detektor wychwytu elektronów - podstawy teoretyczne i przykłady zastosowań(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Śliwka, IreneuszA construction of the electron capture detector (ECD) and the physical phenomena of its operation are presented. On the basis of the experimental data and the developed physicomathematical model of the detector, the mechanism of the detector signal generation is explained. The paper contains description measurements of trace concentrations of chlorofluorocarbons (CFCs) and SF6 in air and water by the electron capture gas chromatographic method. The model derived allows to determine four different time constants related to the collection of electrons, the loss of electrons in the capture process by the impurity molecules, the loss of sample molecules by electron capture and the removing rate of molecules from the detector volume by the carrier gas. The electron capture efficiency coefficient, the detection and sensitivity coefficients of the detector have been defined. These coefficients are useful for estimation of the detector's detection limit. A method for preparation of the gas chromatographic measurement system with the ECD to trace analysis as well as ways of the determination of the detector optimal supply conditions in a constant frequency and a constant current modes of its operation are described. Examples of the ECD application in the long-term quantitative analysis of freons CCl3F (F-11) and CCl2FCClF2 (F113), chloroform (CHCl3), trichloroethane (CH3CCl3) and carbon tetrachloride (CCl4) in the atmosphere of Krakow in the period of 1997 to 1999 are presented. The monthly mean values of these concentrations have been compared with the data from Mace Head, the station situated at a similar latitude as Krakow. The gas chromatography measurements of freon F-11 in air were used to illustrate the influence of different interpolation methods on the accuracy and precision of measurements. It was shown that the 5-point Lagrange interpolation method yields the best accuracy. The reduction of the noise amplitude of a particular detector response leads to the increased signal to noise ratio and increases the accuracy of the measurements. The discrete wavelet transform (DWT) method for denoising of chromatograms has been used. It has been shown that the application of the DWT filtration leads to several times better measuring accuracy of the investigated compounds. The methodology of CFCs and SF6 analysis in water as anthropogenic tracers for hydrological applications is also presented. The extracted SF6 is measured by enrichment in a trap with glass pellets placed in liquid nitrogen and next desorbed to the gas chromatograph equipped with an ECD. The actual detection limit of SF6 is approximately 0.02 fmol/l.Item Optimization of the fission-converter and filter set-up for the boron-neutron capture therapy (BNCT)(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Tracz, Grzegorz; Dąbkowski, Ludwik; Pytel, Krzysztof; Woźnicka, UrszulaThe paper presents the third step of the numerical modeling of the fission-converter-based epi-thermal neutron source designed for the Polish Boron Neutron Capture Therapy (BNCT) facility to be located at the Polish research nuclear reactor MARIA at Świerk. The optimization of the fission con-verter has been carried out again. The epithermal neutron flux has increased 240 % comparing with the variant proposed previously while the number of fuel rods was significantly reduced. The specific photon and fast neutron doses meet the requirements of the therapy. Optimization of the reflector sur-rounding the filter/moderator as well as collimator shape, length and liner has been also carried out. Configuration of the filter/moderator has remained the same. Criticality calculations show that keff of the fission converter filled with light water is below 1. The MCNP code has been used during compu-tations.Item Otrzymywanie izotopów promieniotwórczych w cyklotronie AIC-144 w latach 2000-2003(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Bakewicz, Edmund; Daniel, Krzysztof; Doruch, Henryk; Petelenz, Barbara; Tałach, Marek; Szałkowski, MirosławCyklotron AIC-144 Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie, modernizowany w celu jego przyszłych zastosowań medycznych, jest od roku 2000 coraz intensywniej wykorzystywany do otrzymywania izotopów. Odpowiednie tarcze są napromieniane wiązką wewnętrzną. Raport przedstawia sposób pokonania problemów napotkanych przy aktywacjach i osiągnięte rezultaty. Krótko opisano nową, uruchamianą obecnie, zautomatyzowaną sondę izotopową przeznaczoną do produkcji większych aktywności izotopów przy większych niż obecnie natężeniach wiązek. W rozdziale Dodatek przedstawiono wykaz 34 nuklidów promieniotwórczych otrzymanych w ciągu ostatnich 4 lat w 89 próbach, z podaniem celu aktywacji i nazwy zespołu, który prowadził badania.Item Kalibracyjne komory radonowe w Instytucie Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Kozak, Krzysztof; Janik, Mirosław; Mazur, Jadwiga; Kochowska, Elżbieta; Bogacz, Joanna; Łoskiewicz, Jerzy; Swakoń, Jan; Zdziarski, Tadeusz; Haber, RyszardThe laboratory for calibration of radon detectors is presented in this report. The laboratory is equipped with two calibration chambers (volume: 200 and 600 liters), two radon sources (Ra-226 activity: 21,6 kBq and 52,3 kBq ), a pump, a flow meter, a manometer, etc. Range of obtained radon concentrations is from 35 kBq/m3 to 244 kBq/m3. The computer software has been elaborated for planning and controlling the calibration procedure.Item Analiza spolaryzowanego rozpraszania głębokonieelastycznego w obszarze małych wartości zmiennej x Bjorkena z uwzględnieniem resumacji poprawek logarytmicznych ln2(1/x)(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Ziaja-Motyka, BeataItem Study on Adsorption of Zr, Hf and Nb as Homologues of Super-Heavy Elements on the Films Prepared of Some Liquid Ion Exchangers on the Surface of Some Foils(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Szeglowski, Zdzisław; Thi Lien, Din; Kubica, Barbara; Godunowa, Helena; Tuleja-Krysa, M.; Stobiński, Marcin; Fiałkowski, RomanSorption of Zr, Hf and Nb as homologues of super-heavy elements 104 (Rf) and 105 (Db) was studied on films of liquid ion exchangers covering one side of metal or plastic foils. Many tests with homologues of Rf and Db were carried out using Aliquat-336 and HDEHP, the anion and cation liquid exchangers. It was found that the examined nuclides were extracted with a high efficiency by Aliquat-336 from diluted solutions of hydrofluoric acid. It was also shown, that the examined metal ions are extracted by HDEHP with high extraction coefficients from diluted solutions of H2SO4 acid.Item Spektrometria jądrowa w badaniu biodęstopności radionuklidów z "gorących cząstek typu paliwowego" w środowisku leśnym(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Mietelski, Jerzy WojciechGłównym celem omawianych w pracy badań, prowadzonych w latach 1994-2003, było możliwie szerokie rozpoznanie zróżnicowania depozycji i skali włączenia w obieg mikroelementów wybranych składników opadu czarnobylskiego, związanych z drobno zdyspergowanym paliwem jądrowym, zwanym „gorącymi cząstkami typu paliwowego”. Najbardziej charakterystycznymi radionuklidami dla tej frakcji opadu były izotopy plutonu i inne transuranowce takie jak izotopy kiuru i ameryku [Broda i inni, 1989] oraz 90 Sr. Uwaga autora koncentrowała się głównie, choć nie wyłącznie, na tych radionuklidach. Początkowo, w latach 1994-1997 prace dotyczyły próby rekonstrukcji depozycji na terenie Polski izotopów: 238 Pu, 239 Pu, 240 Pu, 241 Pu, 241 Am i 90 Sr. Badania te były naturalną kontynuacją i uzupełnieniem wcześniejszych prac nad zróżnicowaniem opadu czarnobylskiego pierwiastków gamma-promieniotwórczych, przedstawionych w pracy doktorskiej autora [Mietelski, 1994]. Poznanie zróżnicowania geograficznego opadu stanowiło etap przygotowawczy dla zasadniczych, późniejszych badań prowadzonych w latach 1997-2002. Dotyczyły one przenikania wymienionych radionuklidów do różnych elementów ekosystemu w środowisku leśnym. Po kilkunastu latach od wystąpienia opadu czarnobylskiego, przebywające w środowisku „gorące cząstki” mogły ulec częściowemu lub całkowitemu rozpuszczeniu. Istniało uzasadnione przypuszczenie, że zawarte w nich radionuklidy mogły przedostawać się do różnych elementów środowiska. Przez tytułową „biodostępność” rozumie się właśnie zdolność badanych radionuklidów do przenikania do organizmów żywych. Izotopy plutonu, 241 Am i 90 Sr znajdowały się w środowisku już przed katastrofą czarnobylską, jako pozostałość globalnego opadu promieniotwórczego po atmosferycznych testach broni jądrowej. Rozróżnienie frakcji czarnobylskiej i globalnego opadu stanowiło nieodzowną część badań. Przedstawione w pracy badania prowadzono w Laboratorium Badań Skażeń Radioaktywnych Środowiska (LBSRŚ) Zakładu Fizykochemii Jądrowej IFJ w ramach działalności statutowej i dwóch projektów badawczych KBN kierowanych przez autora: „Izotopy plutonu, ameryku, strontu, europu i kiuru w kościach dzikich roślinożernych zwierząt” (nr. 6P04G 09014, realizowany w latach 1998- 2000, oceniony przez KBN na „bardzo dobrze”) oraz „Bioindykacja skażeń radioaktywnych, głównie: 90 Sr, 241 Am oraz izotopami plutonu, z wykorzystaniem owadów i roślin oraz innych elementów ekosystemów semi-naturalnych ” (nr. 6P04G 07520, realizowany w latach 2001-2003, jeszcze nie oceniony). Omawiane wyniki były w większości przedmiotem publikacji, wymienionych w niniejszej pracy wśród pozycji literaturowych. Interdyscyplinarność prowadzonych badań wymagała współpracy głównie z biologami i leśnikami z Akademii Rolniczej w Krakowie. Dzięki temu uzyskiwano próbki właściwie pobrane oraz określone zgodnie z aktualna terminologią stosowaną w naukach leśnych, a w przypadku organizmów żywych poprawnie oznaczone gatunkowo. Współpracowano również z innymi zespołami badającymi radioaktywność środowiska, głównie z Zakładem Biofizyki Akademii Medycznej w Białymstoku. Pomiary, których realizacja nie była w danym momencie możliwa w IFJ wykonano we współpracy w innymi ośrodkami: Uniwersytetem Północnej Arizony w Flagstaff (USA), Instytutem Fizyki UŚ w Katowicach oraz Instytutem Technik Jądrowych Politechniki Budapeszteńskiej. Z ostatnim z wymienionych ośrodków współpracowano też w zakresie rozwoju stosowanych metod radiochemicznych. Zasadniczo posługiwano się metodami radiochemicznymi opracowanymi w Laboratorium Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA) w Seibersdorfie (Austria), gdzie autor odbył staż naukowy w 1991 roku. W pierwszej części pracy przedstawiono w zarysie zagadnienia związane z depozycją „gorących cząstek”, scharakteryzowano podstawowe własności plutonu, ameryku i 90 Sr oraz omówione elementy radioekologii. W drugiej części zaprezentowano instrumentalne techniki pomiarowe współczesnej, wysokorozdzielczej stosowanej spektrometrii jądrowej: półprzewodnikową spektrometrię promieniowania alfa, spektrometrię promieniowania beta wykorzystującą ciekłe scyntylatory oraz półprzewodnikową spektrometrię promieniowania gamma. Zaprezentowano spektrometr promieniowania gamma z osłoną czynną skonstruowany w IFJ przy współudziale autora. Oprócz typowych metod przedstawiono metody uzupełniające wykorzystujące takie zjawiska jak efekt Czerenkowa lub promieniowanie hamowania (bremsstrahlung). Zaprezentowano również w zarysie spektrometrię masową i jej zastosowanie w badaniach radioekologicznych oraz zasygnalizowano wzrastające znaczenie w badaniach środowiska tej techniki. Omówienie to w założeniu miało wykraczać ponad niezbędne, z punktu widzenia metodologicznego, przedstawienie zastosowanych w później omawianych badaniach metod pomiarowych. Intencją autora było ich szersze zaprezentowanie metod jądrowych w aspekcie ich zastosowań do badań środowiskowych, na przykładzie rozwiązań przyjętych w LBSRŚ (IFJ). Poszerzonego omówienia tych metod dokonano z myślą o dydaktycznym przesłaniu niniejszej pracy, dla uzupełnienia dostępnej już na rynku wydawniczym literatury przedmiotu [Hrynkiewicz i Rokita, 1999]. W trzeciej, najobszerniejszej części pracy przedstawiono wyniki badań własnych prowadzonych głównie w ramach wspomnianych powyżej projektów badawczych. Z myślą o walorach dydaktycznych pracy przygotowano uzupełniający ją dwuczęściowy Aneks. Zaprezentowano w nim opis opracowanych przez autora programów komputerowych służących do analiz widm promieniowania gamma (PIMP) i alfa (ALF) oraz szczegółowo przedstawiono zastosowane metody radiochemicznego oczyszczania, wydzielania i zatężania poszukiwanych radionuklidów. Dla uproszczenia terminologii w całej pracy przez aktywność rozumie się stężenie aktywności (lub jako synonim: zawartość) wyrażone w Bq/kg suchej masy (s.m.), z wyjątkiem miejsc, gdzie wyraźnie określono to w inny sposób. Przedmiot pracy dotyczy skutków pewnych działań rodzaju ludzkiego, stąd motto....Item Optymalizacja parametrów komory przejściowej układu rezonansowego cyklotronu AIC144(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2003) Sulikowski, Jacek; Guguła, Konrad; Taraszkiewicz, RyszardW latach 1999-2001 dokonano istotnych modernizacji systemu w.cz. cyklotronu AIC – 144 poprzez : - przekonstruowanie okablowania zasilacza wysokiego napięcia generatora - wyeliminowanie symetrycznego układu dwóch trymerów przestrajających układ rezonansowy. Zastąpiono go jednym, niesymetrycznym, zgrubnym trymerem oraz trymerem do precyzyjnego strojenia (wymaga dalszych prac związanych z optymalizacją elektrody strojącej i napędu) - przekonstruowanie zasilacza tranzystorowego stopnia wstępnego wzmacniacza w.cz. 400 W - zmiana systemów chłodzenia powietrznego i wodnego szafy stopni mocy generatora - przebudowa kondensatorów sprzęgających w stopniu mocy generatora w.cz. - zmiana położenia pętli sprzęgającej feeder z układem rezonansowym cyklotronu - zbudowanie nowego generatora kluczującego moc w.cz. generatora (zsynchronizowany z siecią) - zmiana sposobu połączenia blach miedzianych przewodzących prądy w.cz. w układzie rezonansowym cyklotronu - wprowadzenie układu zwór pionowych w komorach strojonych układu rezonansowego [1] Wyżej wymienione modernizacje pozwoliły na prace związane z wyprowadzeniem wiązek jonów z cyklotronu przy częstotliwościach w.cz. 20÷26,6 MHz. Jednakże charakter prac z wiązką wymaga uzyskania napięcia w.cz. na duancie o dużej stabilności. Stąd wynika konieczność wprowadzania dalszych usprawnień urządzenia tak, aby otrzymać napięcie duantu o wymaganej stabilności w szerokim zakresie wyprowadzanych wiązek jonów. Biorąc pod uwagę powyższe, opracowano program dalszej modernizacji systemu w.cz. cyklotronu AIC-144. Program jest podzielony na dwie tematycznie związane części: 1. Tor w.cz. generatora mocy: a) syntezer b) stopnie mocy generatora w.cz. c) zasilacz wysokiego napięcia generatora w.cz. 2. Układ rezonansowy cyklotronu. a) modernizacja komory przejściowej b) przygotowanie gniazda w obszarze komory przejściowej celem optymalizacji miejsca wprowadzenia pętli sprzęgającej feeder z układem rezonansowym cyklotronu W niniejszym opracowaniu zostanie przedstawiony ramowy program modernizacji komory przejściowej układu rezonansowego cyklotronu AIC 144.Item Obliczenia hybrydowe modelem UrQMD i algorytmem klasteryzującym nukleony w przestrzeni fazowej(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2004) Kozik, EwaItem Development of Kraków External Microbeam - Single Ion Hit Facility(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2004) Polak, Wojciech; Hajduk, Roman; Lebed, Sergey; Lekki, Janusz; Horwacik, Tomasz; Maranda, Stanisław; Pieprzyca, Tomasz; Sarnecki, C.; Stachura, Zbigniew; Szklarz, Zbigniew; Veselov, O.; Styczeń, JanThe main purpose of building the microbeam setup for the external (i.e out-of-vacuum) measurements is single cell with single ions irradiation. The single-ion hit facility is based on the existing Kraków microbeam setup characterized by the spatial resolutions of about 3 μm. Present work introduces the setup and the measurement chamber that was developed, constructed and assembled in IFJ PAN. The passage of single ions from vacuum to atmosphere (where the cell dish is located) is registered using the channeltron detector installed inside the chamber. Channeltron registers secondary electrons emitted from CsI layer covering the Si3N4 exit window. The system of very precise diaphragms reduces the beam intensity down to a fluence of about 103 protons/sec. The beam blanking, correlated with single proton passage is provided by the fast, electrostatic deflecting system. The precise 3D table, installed outside the chamber, allows positioning the cell dish at a 200 μm distance from the exit window and change the targeted cell with a sub-micrometer precision within the dish. The paper shows results of the preliminary investigations aimed towards optimization of the most important issues: resolution of external microbeam, proton registration efficiency, efficiency of deflecting system and accuracy of single-proton-hit system.Item Preliminary Results of Radon and Thoron Measurements in South-Eastern Part of Serbia and Montenegro(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2004) Kozak, Krzysztof; Mazur, Jadwiga; Janik, Mirosław; Haber, RyszardThe results of measurements of radon and thoron concentrations in soil gas and in waters as well as radon exhalation rate, gamma dose rate and sampling soil for gamma spectroscopy measurements are reported. Extremely high radon (222Rn) concentrations were observed in soil gas (> 2000 kBq/m3) in Niška Banja town. Very high values of radon exhalation rates (1,5 Bq/m2s) as well as radon concentration in water samples (> 500 Bq/l) were also found. The next control measurements and monitoring of radon risk are planned for full recognition and understanding of that unusual phenomenon. A survey on chosen areas in Serbia and Montenegro was done in June 2004. The first area (Niška Banja Spa) is located in the South-Eastern Serbia. The other one is Obrenovac, near Belgrade. This field work was organized and headed by dr Zora S. Zunic from ECE Laboratory (VINCA Institute of Nuclear Sciences, Belgrade).Item Energy Evolution of the Total Cross Section - Significance of the HERA γp Measurements(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2004) Chwastowski, JanuszItem Ewolucja nieliniowa w chromodynamice kwantowej i jej zastosowania do produkcji neutrin przy bardzo wysokich energiach(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2004) Staśto, AnnaPraca dotyczy badań nad zjawiskiem saturacji partonowej w zderzeniach cząstek przy wysokich energiach. Zaobserwowane zostało zjawisko skalowania geometrycznego w przekroju czynnym na głębokonieelastyczne zderzenia elektronu z protonem. Skalowanie to może być interpretowane jako przejaw saturacji partonowej. Polega ono na zależności całkowitego przekroju czynnego od jednej zmiennej τ ≡ Q 2 /Q 2s (x) będącej stosunkiem wirtualności fotonu Q 2 do skali saturacji Q 2 s (x) zależnej potęgowo od x Bjorkena.