Browsing by Author "Cwanek, Anna"
Results Per Page
Sort Options
Item Baza danych dotycząca datowania profili torfowych(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2024) Cwanek, AnnaNiniejsza baza danych dotyczy ośmiu rdzeni torfowych zebranych z różnych typów torfowisk występujących w Europie Środkowej. Główny nacisk położony jest na Pb-210 jako podstawowy geochronometr oraz radioizotopy C-14 i Pu-239+240 stosowane do celów weryfikacji datowania. Oprócz prostych, klasycznych modeli, takich jak CF/CS czy CF, zastosowano nowe podejście oparte na metodzie Plum.Item Spektrometria jądrowa i spektrometria mas w badaniach skażeń promieniotwórczych próbek biologicznych wybranych rejonów Arktyki Zachodniej(Institute of Nuclear Physics Polish Academy of Sciences, 2019) Cwanek, Anna; Mietelski, Jerzy Wojciech; Łokas, Edyta; Zaborska, Agata; Długosz-Lisiecka, Magdalena; Kozłowska, BeataDysertacja dotyczy oceny stanu radioaktywnej kontaminacji w tundrze strefy przybrzeżnej południowo-zachodniej Grenlandii, Arktyki Kanadyjskiej i Alaski. Materiał badawczy stanowiło 109 próbek różnych gatunków porostów i mchów pobranych z 14 stanowisk w trakcie dwóch ekspedycji naukowych w 2012 i 2013 r. Zastosowanie radiochemicznych procedur wraz z metodami spektrometrii jądrowej pozwoliło na obliczenie stężenia aktywności następujących sztucznych i naturalnych radionuklidów: 90Sr, 134, 137Cs, 230, 232Th, 234, 238U, 238, 239+240Pu i 241Am. Niemniej ważnym etapem było ustalenie typowych stosunków izotopowych, takich jak: 134Cs/137Cs, 137Cs/90Sr, 238Pu/239+240Pu, 241Am/239+240Pu, 239+240Pu/137Cs, 239+240Pu/90Sr, 230Th/232Th, 234U/238U oraz 232Th/238U. Dodatkowo dla 60 próbek wykonano pomiary za pomocą spektrometru mas, ICP MS, w celu wyznaczenia stosunku mas 240Pu/239Pu. Uzyskane szerokie spektrum danych umożliwiło zrealizowanie celów rozprawy doktorskiej. Stwierdzono, że zanieczyszczenie materiału badawczego spowodowane przez radionuklidy antropogeniczne było stosunkowo niskie, przy czym maksymalne wartości stężenia aktywności były następujące: 78,7 ± 4,0 Bq/kg dla 90Sr, 25,3 ± 5,4 Bq/kg dla 134Cs, 293 ± 27 Bq/kg w przypadku 137Cs, 7,46 ± 0,33 Bq /kg dla 239+240Pu, 0,268 ± 0,019 Bq/kg dla 238Pu i 2,95 ± 0,19 Bq/kg 241Am. Zaobserwowano także występowanie naturalnych izotopów toru i uranu w całym badanym obszarze, a najwyższe wartości stężenia aktywności wyniosły: 15,33 ± 0,53 Bq/kg dla 230Th, 25,1 ± 1,2 Bq/kg dla 232Th, 22,5 ± 3,3 Bq/kg dla 234U i 21,5 ± 2,1 Bq/kg dla 238U. Analiza stosunków izotopowych wykazała dominujący wpływ globalnego opadu promieniotwórczego (traktowanego łącznie z tzw. katastrofą SNAP 9A) na obecność izotopów plutonu i 241Am w tundrze zachodniej Arktyki. Ponieważ w materiale badawczym z Alaski zaobserwowano ślady 134Cs i jednocześnie otrzymano sygnaturę izotopową typową dla opadu z Fukushimy, stwierdzono, że kontaminacja radiocezem na Alasce jest przede wszystkim efektem awarii tej elektrowni jądrowej. Wyniki analiz uzyskanych w kanadyjskiej części Arktyki pokazały, że testy broni jądrowej były głównymi źródłami 137Cs i 90Sr w północno-zachodniej części regionu, lecz w części północno-wschodniej najprawdopodobniej zamanifestował się wpływ skażeń uwolnionych w wyniku spłonięcia satelity Kosmos-954. Na Grenlandii pochodzenie 137Cs było ewidentnie związane z koegzystencją opadu globalnego i czarnobylskiego, podczas gdy występowanie 90Sr związane było tylko z tym pierwszym. Ponadto zaobserwowano kilka przypadków świadczących o wymywaniu strontu i cezu z porostów i mchów. Analiza radioaktywności naturalnej pozwoliła stwierdzić wyższą zawartość uranu względem toru w Arktyce Kanadyjskiej niż na Grenlandii. Co więcej, sucha depozycja zdaje się być dominującym źródłem uranu w kanadyjskiej Arktyce, podczas gdy w tundrze grenlandzkiej uchwycono marygeniczną sygnaturę tych izotopów. Generalnie nie wykryto TENORMu w materiale badawczym. Na podstawie analizy właściwościami radiokumulacyjnych zaobserowano wyższą zawartość każdego badanego typu nuklidu w mchach niż w porostach. Możliwym było uszeregowanie uzyskanych dysproporcji zawartości izotopów między porostami i mchami w następującej kolejności: 90Sr << 137Cs, 230, 232Th, 241Am < 234, 238U, 239+240Pu, przy czym różnice te okazały się być istotne i silnie istotne statystycznie.
